Olgu Arşivi

Sol yan ağrısı, ateş, idrar yaparken yanma şikayeti ile acil servise başvuran ve yatışı sırasında yapılan tetkiklerinde tPSA:22,87 bulunan 62 yaşında erkek olgunun, prostat bezi düzeyinden geçen; sagital T2 AG (a) koronal T2 AG (b) aksiyal T1 AG (c) aksiyal T2 AG (d) DAG (e) ADC (f) postkontrast aksiyal planda yağ baskılı T1 AG:  erken arteriyel (g), arteriyel ‘subtraction’ (h), venöz (i) faz bulgularına rastlanmıştır.

Granülomatöz Prostatit


- GP, klinik, radyolojik ve patolojik olarak prostat adenokanser ile karışabilen benign inflamatuvar bir patolojidir.

- Non-spesifik(%78), infeksiyöz(%18) veya tanımlanamayan(%4) olarak sınıflandırılabilir.

- İnflamatuvar lezyonlar arasında yaklaşık %3.3 insidans gösterir.

- Sıklıkla 6-8. dekatta görülür.

- İnfeksiyöz GP’li olguların hemen tümünde BCG terapi öyküsü mevcuttur.

- Prostat kanserine benzer olarak T2 AG ve ADC’de düşük sinyal intensitesi gösterirler. Orta düzeyde arteriyel kontrastlanma gösterebilirler. Periprostatik ve seminal vezikül duvar infiltrasyonu görülebilir.

- Daha nadir olarak kanser ile daha az karışan form olan kazeöz apse formasyonları ile karşımıza çıkabilir.

Prostat Kanseri

- Prostat kanserinin tipik MR görünümü; T2 AG’de düşük sinyal intensitesi, DAG’de hiperintensite ve ADC’de hipointensite ile karakterize difüzyon kısıtlanmasıdır.

- ADC’de sinyal düşüklüğü Gleason skoru ile korelasyon göstermektedir.

- Dinamik kontrastlı serilerde, anjiogenezise ikincil erken arteriyel kontrastlanma ve diğer serilerde washout veya plato kontrastlanma paterni gösterebilir. 

Bakteriyel Prostatit

- Akut veya kronik prostatit şeklinde görülebilir.

- Akut bakteriyel prostatit genellikle genç bireylerde, enfekte idrarın(E.coli, proteus, enterokok) intraprostatik reflüsü veya biyopsi gibi herhangi bir girişim sonrası görülebilir.

- Kronik bakteriyel prostatit; tedavi edilmemiş akut prostatit kaynaklı veya yaşlı bireylerde alt üriner sistem obstrüksiyon bulguları ile birlikte görülebilir.

- Morfolojik olarak difüz veya fokal olabilir. Genellikle düşük T2 sinyal intensitesi, hafif-orta düzeyde difüzyon kısıtlanması, artmış ve erken kontrastlanma göstererek prostat kanseri ile karışabilir.

- Klinik öykü, fluktuan PSA, antibiyoterapiye yanıt gösteren PSA düzeyleri bakteriyel prostatiti akla getirmelidir.

Kronik Bakteriyel Olmayan Prostatit/Kronik Pelvik Ağrı Sendromu

- Klinik olarak, bakteriyel prostatit bulguları ve üriner sistem enfeksiyonu olmadan 6 aydan uzun süren pelvik ağrı ve üriner semptomlar olarak tanımlanır.

- PSA düzeyleri artabilir.

- Uni- veya bilateral difüz veya yamasal, T2 AG’de üçgen şekilli hipointens alanlar olarak görülebilir, normal parankim ile sınırları belirsiz olabilir, ancak kapsül dışına uzanım görülmez.

- Genellikle erken arteriyel kontrastlanma göstermez veya hafif düzeyde gösterip diğer postkontrast serilerde kontrastlanması devam edebilir.

- Granülomatöz prostatitde ise erken arteriyel kontrastlanma daha belirgindir. 

Anterior Fibromusküler Stroma

- Prostat bezi tabanında, tranzisyon zonu anteriorunda düz kaslardan oluşan yapıdır.

- Glandüler prostatın anterior ve anterolateralini sarar.

- Psödokapsül ile devamlılık halindedir.

- Düşük T2 sinyal intensitesi ve düşük ADC değerleri ile kanserle karışabilir.

- Yüksek b değerli DAG’de düşük sinyalli oluşu ve dinamik kontrastlı serilerde içeriğindeki düz kas ve fibröz stroma nedeni ile geç kontrastlanması, kanser ile ayrımında yardımcı özelliklerdir.

- Normal anterior fibromusküler stroma orta hatta ve simetrik pozisyondadır.

Psödokapsül

- TZ ve PZ’yi ayıran önemli anatomik işarettir, gerçek bir kapsül değildir.

- Cerrahi kapsül olarak da adlandırılır.

- Fibromusküler yapısı nedeniyle T2 AG ve ADC haritasında hipointens olarak görülürler.

- Sinyal özelliği açısından tümör ile karışabilir. Özellikle lateral periferal zon sınırında lineer uzanım gösteren küçük bir tümörü taklit edebilir.

- Tipik bant veya hilal şekli, kanserden ayırmaya yardımcı görünümleridir.

Santral Zon

- Santral zon, prostat bezi tabanından verumontanum düzeyine dek, ejakulatuar kanalları saran tabakadır.

- Apeksi verumontanumda olan simetrik konik şekilli yapıdır.

- Prostat bezi kanserlerinin %0.5-5 bu tabakadan kaynaklanır.

- Ağırlıklı olarak stromal doku içerdiğinden T2 AG ve ADC’de düşük sinyalli, DAG’de yüksek sinyalli olabilir.

- Aksiyal planda tipik lokalizasyon, simetrik görünüm, koronal planda ters koni şekli, kanser ile ayrımda yardımcı bulgulardır.

- Ancak normal bireylerin %20’sinde santral zonda asimetri olabilir. 

BPH

- BPH; TZ’nin genişlemesi ve prostatik stromal-epitelyal hücrelerin hiperplazisi ile karakterizedir.

- BPH nodüllerinin histolojik alt tipleri glandüler proliferasyon/dilatasyon ve stromanın fibromusküler proliferasyonudur.

- Glandüler/stromal doku oranına bağlı olarak BPH nodülleri T2 AG’de, hipo-, izo- veya hiperintens sinyal özelliğinde olabilir.

- Özellikle stromal BPH nodülleri, T2 AG ve ADC’de hipointens, DAG’de hiperintens sinyal özelliğinde olduğundan ve dinamik serilerde fokal kontrastlanabileceğinden kanser ile karışabilir.

- T2 AG’de iyi sınırlı, tipik enkapsüle görünümleri BPH nodüllerinin ayırt edilmesini sağlar.

- TZ tümörleri enkapsüle olmayıp genellikle irregüler kenarlıdır, anterior fibromusküler stroma gibi çevre dokulara invazyon gösterebilir ve homojen hipointens sinyal özelliğindedir (silinmiş kara kalem bulgusu).

Periprostatik Ven

- Periprostatik venöz pleksus prostat bezi psödokapsülü ile ilişkilidir.

- Santorini venöz pleksus olarak da adlandırılır.

- Ağırlıklı olarak prostat anterior ve lateralinde yer alır.

- Genişliği yaşa bağlı olarak ve T2 intensitesi kan akımı hızına ve türbülansına göre değişkenlik gösterir.

- Özellikle apeks düzeyinde düşük T2 ve ADC sinyal intensitesi ve parsiyel volüm etkisi ile prostat kanseri ile karışabilir.

- Tüm düzlemlerde lineer morfolojide olması ve devamlı bir şekilde izlenmesi kanser ile ayrımda yardımcıdır.

Periprostatik Lenf Nodu

- Genellikle taban kesiminde prostat bezi laterali ve posterolaterali yerleşimlidir.

- Yuvarlak morfolojisi, düşük T2 sinyali ve difüzyon kısıtlaması kanserle karışabilen özellikleridir.

- Özellikle T2 AG’de periprostatik yerleşim, periprostatik lenf nodunu akla getirecek bulgudur.

Nekroz

- İnfektif prostatit tedavisi sonrasında görülebilir.

- Prostat kenserine yönelik RF ablasyo fokal tedaviler sonrasında görülebilir.

- Histolojik olarak periferal kronik inflamatuvar hücresel infiltratlar ve atrofi ile birlikte santral iyi sınırlı koagülasyon nekrozu mevcuttur.

- Koagülasyon nekrozuna ikincil düşük T2 sinyal intensitesi ve difüzyon kısıtlanması görülebilir.

- Kontrastlanma görülmez. Tümöre kıyasla daha düşük T2 sinyali ve kontrastlanma yokluğu nekrozu ve fibrozisi akla getirmelidir.

 Kanama

- Biyopsi sonrası sıklıkla karşılaşılan bir durumdur.

- PZ’de TZ’den daha sık görülür.

- Kanama evresine bağlı olarak difüzyon kısıtlanması gösterebilir.

- Genellikle tümör kanamaya göre ADC’de daha düşük sinyallidir.   

- Hemorajinin T1  hiperintensitesi postkontrast serilerin değerlendirilmesini güçleştirir, ‘subtraction’ görüntülemenin uygulanması değerlendirmeye yardımcı olur.

1) Radiogarphics 2016; 36: 162-175, Diagn Interv Radiol 2013; 94: 84-90

2) Radiol Case Reports 2016; 78-82 BJR 2014; 87:201306659 Radiol İnfect Diseases 2015; 1: 70-77